Page 74 - book.sakeao62
P. 74
เอกสารโครงการพัฒนาการจัดการศึกษาจังหวัดสระแก้ว :
การส่งเสริมสมรรถนะและทักษะสําคัญในศตวรรษที่ 21 หน้า 55
การจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะต้องเน้นการลงมือปฏิบัติ จึงเป็นสิ่งที่จําเป็นอย่างยิ่งที่ครูควร
ตระหนักและให้บังเกิดขึ้นในการจัดการเรียนการสอน เพื่อความสมบูรณ์ของการจัดการเรียนรู้ที่เน้น
การฝึกและลงมือปฏิบัติ ส่วนการออกแบบการจัดการเรียนรู้นั้นให้เป็นไปตามบริบทของสถานการณ์ของ
ผู้สอน เงื่อนไขด้านเวลา เงื่อนไขด้านวัสดุฝึก เงื่อนไขด้านงบประมาณ และเงื่อนไขพื้นฐานความรู้ของ
ผู้เรียน โดยคํานึงถึงการส่งเสริมให้เกิดการลงมือฝึกฝนปฏิบัติในกิจกรรมที่ผู้สอนออกแบบขึ้น การวัดและ
ประเมินผลจะเกิดความสอดคล้องกันทั้งหมดกับจุดประสงค์การเรียนรู้ ในจุดตรงนี้เราคํานึงถึง
เพียงการสอนให้ครบตามจุดประสงค์การเรียนรู้เท่านั้น หากผู้สอนทุกคนคํานึงถึงจุดนี้ นับว่าเป็นการ
เริ่มต้นที่ดีในการออกแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ ยังส่งผลต่อการจัดการเรียนรู้แบบ
Active Learning การจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมสมรรถนะสําคัญของผู้เรียนด้วย สิ่งที่จะได้ภายหลังจากการ
ส่งเสริมทักษะปฏิบัติคือประสบการณ์เรียนรู้ของผู้เรียนที่ได้ลงมือปฏิบัติจริง สิ่งนี้นับว่าเป็นสิ่งล้ําค่าในการ
จัดการเรียนรู้ หากผู้เรียนสามารถต่อยอดความคิดได้จะเป็นไปตามกระบวนการเรียนรู้ของบลูมที่เป็น
ลําดับขั้นและสามารถนําไปสู่ความคิดสร้างสรรค์และการสร้างนวัตกรรมของผู้เรียนได้ให้เห็นประจักษ์จริง
ทฤษฎีของการพัฒนาทักษะปฏิบัติของผู้เรียนซึ่งเป็นแนวทางของการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่
ผู้เรียนต้องอาศัยขั้นตอนในการเรียนรู้มีหลักการเป็นไปตามธรรมชาติของผู้เรียน ได้แก่
1. การสังเกตและการรับรู้ ผู้เรียนจะได้รับตัวอย่างที่หลากหลายจนเกิดความ
เข้าใจที่สรุปออกมาเป็นความคิดรวบยอด แสดงให้เห็นซึ่งภาพพจน์ได้มากที่สุด
2. การปฏิบัติตามแบบ หรือการกระทําตามตัวอย่างที่แสดงให้เห็นทีละขั้นตอน
จากขั้นตอนที่ง่ายไปสู่ขั้นตอนที่ยากหรือขั้นตอนในระดับพื้นฐานไปสู่ขั้นตอนที่ซับซ้อนขึ้น
3. การปฏิบัติโดยไม่มีแบบ ด้วยการฝึกฝนการปฏิบัติชนิดต่าง ๆ ด้วย
กระบวนการเรียนรู้ของตนเองตั้งแต่ต้นจนจบ หรือตรงกับสํานวนที่ว่า “ครูพักลักจํา” ก็อาจกล่าวได้
4. การฝึกฝนให้เกิดทักษะ ต้องปฏิบัติด้วยตนเองจนเกิดความชํานาญหรือ
สามารถทําได้โดยอัตโนมัติอาจจะเป็นงานชิ้นเดิมหรืองานที่ต่อยอดคิดค้นขึ้นใหม่ก็สามารถเกิดขึ้นได้
เมื่อพิจารณาความหมายของคําว่า “การฝึกและปฏิบัติ” สามารถวิเคราะห์ความหมายของคําว่า
ฝึกปฏิบัติได้ดังนี้ คําว่า “ฝึก” มีความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2542
ว่า ทํา (เช่น บอก แสดง หรือปฏิบัติ เป็นต้น) เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจหรือชํานาญ เป็นคําประเภท
คํากริยา ส่วนคําว่า “ปฏิบัติ” หมายถึง การดําเนินการไปตามระเบียบแบบแผน เช่น คําว่า ปฏิบัติราชการ
การกระทําเพื่อให้เกิดความชํานาญ คําว่าฝึกและปฏิบัติมักนํามาใช้เป็นคําคู่กัน คือ “ฝึกปฏิบัติ” จึงมี
ความหมายว่า การทําหรือการฝึกฝนเพื่อให้เกิดความชํานาญซึ่งการกระทําหรือการฝึกฝนจะเกิดผลลัพธ์ที่
สําคัญคือ “ทักษะ” ดังนั้นคําว่าฝึกปฏิบัติจึงจําเป็นอย่างยิ่งที่ถูกใช้ในการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะ ไม่ว่าจะ
เป็นทักษะใดก็ตาม สิ่งสําคัญของการพัฒนาที่จะนําไปสู่การเกิดทักษะได้ คือ การฝึกปฏิบัติ หากขาดสิ่งนี้
ทักษะการเรียนรู้จะไม่สามารถเกิดขึ้นได้และบรรลุวัตถุประสงค์ของการเรียนรู้ ซึ่งสอดคล้องกับความหมาย
ของคําว่า “ทักษะ” คือ ความชํานาญหรือในภาษาอังกฤษเรียกว่า “Skill” ความหมายของทักษะปฏิบัติ
