Page 28 - MODUL SEM 2 2021 (2)_Neat

Modul Sejarah STPM
Semester 2 /2021
Iraq, Mesir dan Palestin. Setiap wilayah berkenaan mempunyai ibu negeri atau
mempunyai pusat pentadbiran masing-masing.
● Untuk memastikan urusan pentadbiran berjalan dengan lancar, Khalifah Umar bin al-Khattab telah
membentuk sistem birokasi yang sistematik. Setiap wilayah akan diketuaioleh Gabenor yang akan dibantu
oleh pegawai-pegawai lain seperti setiausaha dan pengawai tertentu di beberapa buah jabatan seperti
setiausaha Tentera, Pegawai Cukai (Sahib al-Kharaj), Pegawai Polis (Sahib al-Syurtah), Pegawai
Perbendaharaan Neraga (SahibBaital-Mal) dan seorang kadi. Gabenor yang dilantik memegang jawatan
berkenaan wajib melaporkan harta sebelum dan setelah selesai menjalankan tanggungjawab serta
diperjelaskan mengikut bidang kuasa mereka agar tidak timbul kekeliruan kelak. Malah, disetiap wilayah
akan didirikan cawangan baitulmal bagi memudahkan urusan pendapatan dan perbelanjaan negara.
● Dalam pentadbiran, kerajaan wilayah mempunyai kuasa autonomi yang terhad. Namun, pemerintah
tertinggi di kerajaan wilayah ialah gabenor yang dilantik oleh pemerintahtertinggi kerajaan pusat, iaitu
Khalifah. Gabenor kerajaan wilayah dibantu oleh pembesarseperti kadi dan wazir yang dilantik oleh
khalifah.Pemerintah kerajaan wilayah sering bertukar mengikut pertukaran khalifah dalam kerajaan pusat
dan struktur bagi pemerintahan kerajaan wilayah mencontohi struktur pemerintahan pusat dan tidak boleh
bertindak sendiri tanpa kebenaran kerajaan pusat.
● Selain daripada itu, pemerintah kerajaan wilayah bertanggungjawab untuk membantu kerajaan pusat dalam
semua perkara seperti pungutan cukai, bantuan ketenteraan untuk menentang musuh, menjaga
keselamatan dan sebagainya. Tetapi kerajaan wilayah harus mematuhi segala arahan daripada kerajaan
pusat. Dalam pada itu, kemajuan dan pembangunan kerajaan wilayah tertakluk kepada peranan
pemerintah kerajaan pusat. Tindakan akan dikenakan ke atas kerajaan wilayah yang tidak mematuhi
arahan kerajaan pusat sebagai contoh memecat gabenor dan pegawai kerajaan.

KESIMPULAN
Sistem pemerintahan dan pentadbiran pusat dan wilayah telah dipraktikkan pada zaman Khulafa‟ al-Rasyidin
yang telah dikemaskinikan daripada apa yang pernah diamalkan pada zaman Nabi Muhammad s.a.w. Struktur
pemerintahan dan pentadbiran pusat dan wilayah semakin sistematik apabila khalifah Umar bin al-Khattab
menerajui pemerintahan negara Islam.

Soalan 14: Jelaskan struktur pentadbiran pusat dan wilayah pada zaman Kerajaan Turki Uthmaniyah
pada abad ke-16 dan 17 Masihi.

PENGENALAN
Kerajaan Uthmaniyah memerintah dari tahun 1281-1924 M di bawah pemimpinan 37 orang khalifah.
Pada tahun 1453 M, Sultan Muhammad al-Fatih menjadikan Istanbul sebagai ibu kotanya. Kerajaan ini
ditubuhkan selepas tentera Mongol berjaya menakluki kerajaan Abbasiyah di Baghdad. Kerajaan Uthmaniyah
diasaskan oleh Uthman bin Ertughrul. Antara pemerintah Uthmaniyah yang terkenal ialah Urkhan, Muhammad
II dan Sulaiman II. Penubuhan kerajaan Uthmaniyah adalah berasaskan sistem feudal, struktur pemerintahan
berpusat kepada sultan.

ISI-ISI PENTING
1. STRUKTUR PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN PUSAT
● Sultan merupa kan individu yang mempunyai kuasa tertinggi dalam bidang agama, politik, pentadbiran dan
kewangan. Pada peringkat awal, sultan terdiri daripada para amir yang menjadi tuan tanah dalam kerajaan
Saljuk. Sultan dibantu oleh Wazir Agung yang bertindak sebagai ketua pentadbir dan penasihat sultan.
Beliau merupakan ketua segala hal ehwal pentadbiran dan juga memiliki cop mohor sebagai simbol wakil
sultan. Wazir Agung dibantu oleh tiga orang hakim tentera, dua orang Beylerbey iaitu ketua turus tentera
sultan, dua orang Defterdar yang bertanggungjawab dalam urusanpentadbiran kewangan, seorang Agha
iaitu wakil tentera darat, seorang Laksamana, dan seorang Nishanji bagi monogram sultan.
● Pada zaman pemerintahan Sultan Salim I, jawatan mufti iaitu Shaykh al-Islam telah diwujudkan. Tugas
utamanya ialah mengeluarkan fatwa dalam semua aspek agama termasuk keputusan berperang sesama
29