Page 101 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 101
๘๐
๓.๑.๓ ประวัติพระยามิลินท์
ในพาหิรกถาของคัมภีร์มิลินทปัญหากล่าวถึงพระเจ้ามิลินท์ว่า พระองค์พระราชสมภพเมื่อ
่
พุทธศักราช ๕๐๐ ปี และจาก ข้อความบริบทที่อานพบในพาหิรกถาของคัมภีร์มิลินทปัญหานี้ด้วย ท า
ให้เชื่อว่าพระนาคเสนเกิดหลังพระเจ้ามิลินท์แน่นอน และเป็นไปได้ว่าคงจะเกิดทีหลังหลาย ๑๐ ปีใน
พระราชประวัติกล่าวไว้ว่า พระเจ้ามิลินท์หรือพระเจ้า เมนันเดอร์ (Menander) เป็นพระกษัตริย์แห่ง
พวกโยนก แต่ครองราชย์ในปีใดไม่ปรากฏ เฉพาะในมิลินท์ปัญหาเองกล่าวว่า“ปรินิพพานโต
ุ
ปญฺจวสฺสสเต อติกฺกนฺเต” ซึ่งแปลความว่า “พระเจ้ามิลินท์มีพระชนม์อยู่หลังพระพทธเจ้าปรินิพพาน
ล่วงแล้ว ๕๐๐ ปี” พระองค์เป็นกษัตริย์ที่มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์ โดยมีพระนามว่า เมนันเดอร์
(Menander) ทรงประสูติที่กาลาซี (Kalasi) ใกล้เมืองอลสันทะ (Alasanda) กล่าว คือ เมืองอเล็กซาน
เดรีย (Alexandria) ในปัจจุบัน ในหนังสืออวทานกัลปลดาของท่าน เกษเมนทร เรียกกษตริย์พระองค์
ั
นี้ว่า มิลินท์ (Milindra) และในค า ศิลาจารึกในหีบศพภาษาชินโกต ซึ่งเรียกพระนามกษัตริย์พระองค์นี้
ิ
ว่า เมนันทร์ (Menandra) หลักฐานเหล่านี้เป็นเครื่องยืนยันพสูจน์ได้อย่างดีว่า พระเจ้ามิลินท์นี้มีอยู่
ิ
้
จริงไม่ใช่เรื่องสมมติที่แต่งขึ้น โดยมีหลักฐานอางองถึงเรื่องราวของกษัตริย์พระองค์นี้ดังนี้ ๑) หนังสือ
มิลินท์ปัญหา ๒) เรื่องราวของนักประวัติศาสตร์ของกรีก เช่น สตราโบ พลูตาร์ช และจัสติน ๓)
เหรียญของพระยามิลินท์ซึ่งได้จารึกเป็นตัวอกษรซึ่งมีข้อความว่า “Basileus SoterosMenandros”
ั
ต่อมาพระองค์ได้เป็นกษัตริย์ปกครองอาณาเขต บัคเตรีย (Bactria) ของกรีก ภายหลังได้ขยายพระ
ราชอานาจทางทหารเข้ามาปกครองอนเดียแถบแคว้นคันธาระ และยังทรงมีพระราชอานาจปกครอง
ิ
เข้าไปในแคว้นปัญจาบด้วย
๒๒
พระเจ้ามิลินท์ทรงเป็นกษัตริย์นักปราชญ์พระองค์หนึ่ง พระองค์มีความสนพระทัยในวิชา
ศาสนาและปรัชญา พระองค์เป็นนักโต้วาทีที่ชาญฉลาดและสามารถมาก โปรดการสนทนาและถาม
ปัญหาเกี่ยวกับศาสนาต่าง ๆ ตามประวัติกล่าวว่า พระองค์มีความสงสัยเกี่ยวกับศาสนา แต่ก็ไม่มี
สมณะหรือนักบวชรูปใดสามารถแก้ ข้อสงสัยของพระองค์ได้ พระองค์รู้สึกผิดหวัง เบื่อหน่ายจนถึงกับ
้
ตรัสว่า “ชมพทวีปนี้ว่างเปล่า ชมพทวีปมีแต่ความเพอเจ้อ ไม่มีสมณะรูปใดสามารถสนทนาและแกข้อ
้
ู
ู
สงสัยของเราได้เลย”
๒๓
๒๒ พระอุดรคณาธิการ (ชวินทร์ สระค า), ประวัติศาสตรพระพุทธศาสนา, (กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬา
์
ลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๔), หน้า ๓๗๖.
ุ
๒๓ เอื้อน เล่งเจริญ,โลกทรรศน์ในพระพทธศาสนา, (กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์, ๒๕๓๗), หน้า
๒๗.
