Page 96 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 96
๗๕
พระราชาตรัสถามว่าข้าแต่ท่านนาคเสนถ้าว่าเทศนาของพระตถาคตแม้ทั้งปวงเป็นอย่าง
เดียวกันกถาก็อย่างเดียวกันสิกขาก็อย่างเดียวกันการพร่าสอนก็อย่างเดียวกันเพราะเหตุไรพระตถาคต
๒พระองค์จึงไม่บังเกิดขึ้นในคราวเดียวกันเล่าอนึ่งโลกนี้มีแสงสว่างเกิดขึ้นด้วยความบังเกิดขึ้นแห่ง
ึ
ุ
ึ
ุ
พระพทธเจ้าแม้องค์เดียวก่อนถ้าว่าพระพทธเจ้าองค์ที่๒พงบังเกิดขึ้นไซร้โลกนี้พงมีแสงสว่างเกิดแล้ว
ุ
เกินประมาณด้วยแสงสว่างแห่งพระพทธเจ้าทั้ง๒พระองค์มิใช่หรือก็พระตถาคตทั้งสองเมื่อจะกล่าว
ึ
สอนก็พงกล่าวสอนง่าย (สะดวก) เมื่อจะพร่ าสอนพงพร่ าสอนง่ายมิใช่หรือขอพระผู้เป็นเจ้าจงแสดง
ึ
เหตุในข้อนั้นแก่ข้าพเจ้าข้าพเจ้าจะพึงสิ้นความสงสัยอย่างไรฯ
ี
ิ
พระนาคเสนทูลว่าขอถวายพระพรมหาบพตรหมื่นโลกธาตุนี้ทรงพระพทธเจ้าได้เพยง
ุ
ึ
ุ
พระองค์เดียวย่อมทรงคุณของพระตถาคตได้พระองค์เดียวเท่านั้นถ้าว่าพระพทธเจ้าองค์ที่๒พงบังเกิด
ขึ้นไซร้หมื่นโลกธาตุนี้จะพงทรงไว้ไม่ได้พงเขยื้อนพงหวั่นไหวพงน้อมไปพงทรุดลงพงกวัดแกว่งพง
ึ
ึ
ึ
ึ
ึ
ึ
ึ
เรี่ยรายพงกระจัดกระจายพงเข้าถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ฯขอถวายพระพรมหาบพตรเปรียบเหมือนเรือที่
ิ
ึ
ึ
ึ
พาข้ามฝั่งไปได้คนเดียวครั้นเมื่อบุรุษคนเดียวขึ้นแล้วเรือนั้นก็พึงให้ถึงฝั่งถ้าว่าบุรุษคนที่๒พงมาไซร้และ
้
เขาก็เป็นผู้เช่นเดียวกันโดยอายุโดยวรรณะโดยวัยเป็นประมาณและโดยอวัยวะใหญ่น้อยผอมหรืออวน
(ขนาดเดียวกัน)บุรุษคนที่สองนั้นพึงขึ้นสู่เรือนั้นดูก่อนมหาบพิตรเรือนั้นพึงทรงแม้บุรุษทั้งสองไว้ได้หรือ
ึ
พระราชาตรัสว่าหามิได้พระคุณเจ้าผู้เจริญเรือนั้นพงขยับเขยื้อนพงหวั่นไหวพงเอยงไปพง ึ
ึ
ึ
ี
เพียบลงพึงกวัดแกว่งพึงส่ายไปพึงกระจัดกระจายพึงเข้าถงความทรงอยู่ไม่ได้พงจมลงในน้ า
ึ
ึ
พระนาคเสนทูลว่าขอถวายพระพรเรือนั้นพงทรงบุรุษสองคนไม่ได้ย่อมจมลงในน้าฉันใด
ึ
ุ
หมื่นโลกธาตุนี้ทรงไว้ซึ่งพระพทธเจ้าได้เพยงพระองค์เดียวทรงคุณของพระตถาคตได้เพยงพระองค์
ี
ี
ึ
ึ
เดียวถ้าว่าพระพทธเจ้าองค์ที่สองพงบังเกิดขึ้นหมื่นโลกธาตุพงทรงไว้ไม่ได้พงขยับเขยื้อนพงหวั่นไหว
ุ
ึ
ึ
ิ
ึ
พงเอนลงทรุดลงกวัดแกว่งเรี่ยรายกระจัดกระจายพงเข้าถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ฉันนั้นฯดูก่อนมหาบพตร
ึ
ิ่
อกอย่างหนึ่งเปรียบเหมือนบุรุษพงบริโภคอาหารตามต้องการเขายังอาหารที่ชอบใจให้เต็มถึงคออม
ึ
ี
ี
แล้วบริบูรณ์แล้วไม่มช่องว่างถึงซึ่งความเป็นผู้เฉื่อยชาเป็นดังท่อนไม้โน้มไม่ลงแล้วพงบริโภคอาหารอก
ึ
ี
เท่านั้นนั่นแหละข้าแต่มหาบพิตรบุรุษนั้นพึงมีความสุขบ้างหรือฯ
ึ
พระราชาตรัสว่าข้าแต่พระคุณเจ้าหามิได้บุรุษนั้นพงบริโภคคราวเดียวนั่นแหละแล้วก็จะ
ตายฯ
ุ
พระนาคเสน. ขอถวายพระพรข้อนี้ฉันใดหมื่นโลกธาตุนี้ก็ฉันนั้นนั่นแหละทรงพระพทธเจ้า
ี
ได้แต่เพยงพระองค์เดียวทรงคุณของพระตถาคตไว้ได้เพยงพระองค์เดียวถ้าว่าพระพทธเจ้าองค์ที่สอง
ี
ุ
ึ
ึ
ึ
พงบังเกิดขึ้นไซร้หมื่นโลกธาตุนี้พงทรงไว้ไม่ได้พงขยับเขยื้อนหวั่นไหวเอนลงทรุดลงกวัดแกว่งเรี่ยราย
กระจัดกระจายและพึงเข้าถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ฯ
