Page 79 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 79
๖๕
ี
๒) รูปวิภาคนัย หมายถึง การจ าแนกรูปที่แสดงโดยย่ออกเป็นการจ าแนกรูปอย่างพสดาร
ิ
ซึ่งรูป ๒๘ นี้ มีชื่อตามสภาวะ ๘ ชื่อ และแบ่งตามประเภทที่ตรงกันข้ามกันด้วยวิธีจ าแนกรูป ๒๘
แบ่งเป็น ๑๑ คู่ โดยแยกเป็น ดังนี้
(๒.๑) การจ าแนกตามสภาวะ มี ๘ ชื่อ ดังนี้
๑) ชื่อว่า อเหตุกะ เพราะไม่ประกอบด้วยเหตุ
๒) ชื่อว่า สปัจจยะ เพราะมีปัจจัย๔
๓) ชื่อว่า สาสวะ เพราะมีอารมณ์ของอาสวะ
๔) ชื่อว่า สังขตะ เพราะถูกปรุงแต่งด้วยปัจจัย ๔
๕) ชื่อว่า โลกียะ เพราะเป็นธรรมที่สงเคราะห์เข้าในสังขารโลก
๖) ชื่อว่า กามาวจระ เพราะเป็นอารมณ์ของกามตัณหา
๗) ชื่อว่า อนารัมมณธ เพราะไม่สามารถรู้อารมณ์ได้
๘) ชื่อว่า อัปปหาตัพพะ เพราะไม่ใช่เป็นธรรมที่ควรประหาน
(๒.๒) การจ าแนกเป็น ๑๑ คู่ มีดังนี้
๑) อัชฌัตติกรูป พาหิรรูป
๒) วัตถุรูป อวัตถุรูป
๓) ทวารรูป อทวารรูป
๔) อินทรียรูป อนินทรียรูป
๕) โอฬาริกรูป สุขุมรูป
๖) สันติเกรูป ทูเรรูป
๗) สัปปฏิฆรูป อัปปฏิฆรูป
๘) อุปาทินนรูป อนุปาทินรูป
๙) สนิทัสสนรูป อนิทัสสนรูป
๑๐) โคจรคาหกรูป อโคจรคาหกรูป
๑๑) วินิพโภครูป อวนิพโภครูป
๘๘
๓) รูปสมุฏฐานนัย คือ เหตุท าให้เกิดรูป หมายถึงการแสดงธรรมที่เป็นเหตุให้รูปเกิดและ
การเกิดขนของรูปโดยอาศัยเหตุเหล่านั้น เรียกว่า สปัจจยะ หมายถึง ธรรมที่มีปัจจัยอันยังตนให้ส าเร็จ
ึ้
มี ๔ ประการ ประกอบด้วย
๘๘ พระพุทธโฆสาจารย์,อัฏฐสาลินีคัมภีร์อรรถกถาของธรรมสังคณีปกรณ, หน้า ๘๓๘.
์
