Page 92 - ماهنامه شماره 18 برای فردا

‫‪ 92‬شمار ٔههجدهـم | مهݠـرمــاه‪1396‬‬

‫‪....................................................................................................‬‬
‫‪.....................................................................................................‬‬
‫‪.....................................................................................................‬‬

‫اینجریاناتراسـرکوب کردودر اینمیانبسـیاریاز‬ ‫‪Ivan Vazov‬‬ ‫کشـور در ‪ ،1990‬رونـد ادبـی بـه حالـت عـادی بازگشـت و‬
‫نویسـند ‌ههازندانیشدند‪.‬‬ ‫بـاآزادیهنـراز سیاسـتومسـائلاجتماعـیوشـروع‬
‫‪Matei Visniec‬‬ ‫حیـاتادبیـاتآوانـگارد‪،‬توجـهبهفرمافزایـشیافتو‬
‫قـرن نوزدهـم دورۀ شـعر بـود‪ .‬شـعر‪ ،‬سـرآمد انـواع دیگـر‬
‫ادبی بود تا وقتی در اواخر قرن‪ ،‬دوران رکود ادبی شروع‬ ‫نوشت ‌ههاییهم کهاز قرنیازدهمودوازدهمبرجای‬ ‫ادبیـاتمعاصـربلغارسـتانشـکل گرفـت‪.‬‬
‫شـد‪ .‬در ایـن دوران‪ ،‬بیشـتر نویسـندگان بـه مسـائل‬ ‫مانـدهمتـوندینـیلاتیناسـت کهدرقـرنچهاردهم‬
‫اجتماعـی و سیاسـی م ‌یپرداختنـد و بنابرایـن‪ ،‬هنـر‬ ‫بـه مجارسـتانی ترجمه شـده اسـت‪ .‬در قـرن پانزدهم‪،‬‬ ‫رومانی‬
‫جایـگاه خـود را از دسـت داد‪ .‬نـگارش ایـن نـوع متـون‪،‬‬ ‫اولیـن ترجمـۀ انجیـل نوشـته شـد و ادبیـات دینـی‬
‫تاپایانجنگجهانیدومدر سال‪،1945‬ادامهیافت‬ ‫مجارستانرابه کمالرساند‪.‬باای ‌نحال‪،‬همۀادبیات‬ ‫ادبیاتـیرومانیایـیتـاقـرنهفدهم‪،‬بیشـتربهترجمۀ‬
‫وپـ ‌سازآنب ‌هطـور کلیممنوعشـد‪.‬درادبیاتمعاصر‬ ‫مجارسـتان مذهبـی نبـوده اسـت؛ چنا ‌نکـه نسـخۀ‬ ‫آثـار دینـی و غیردینـی از زبا ‌نهـای یونانـی و آسـیایی‬
‫لشهـاسعـرتااننمشـجـعاررا کجثـایـرًاگعااهلوویهـبژـ ‌هراشـیعرداردردی‪.‬ـازکسیــاودویزدمییگنــر‪،‬ۀ‬ ‫مجارسـتانی تاریـخ جن ‌گهـای تـروی نیـز در همیـن‬ ‫اختصـاصدارد‪.‬ترجمـۀانجیـلبـهایـنزبـاندر قـرن‬
‫دیگرادبیازجملهنمایشنام ‌هنویسیوداستا ‌ننویسی‬ ‫هفدهم‪ ،‬اساسـی برای دیگر متون دینی شـمرده شـد‬
‫نیـز فعالیـت دارنـد؛ ب ‌هطـور مثـال‪ ،‬م ‌یتـوان از لایـوش‬ ‫دوران نوشـته شـده اسـت‪.‬‬ ‫وآ ‌نهارابهاوجرسانید‪.‬اولینشعربهزبانرومانیایی‬
‫کاشـا کنـامبـرد کـهشـاعریاسـتآوانـگاردوافـزونبـر‬ ‫درقرنپانزدهم‪،‬باشروعانقلابفرهنگی‪،‬دانشگا ‌هها‬ ‫در همـان سـا ‌لها نوشـته و منتشـر شـد‪ .‬بعـدازآن‪،‬‬
‫شـعر درزمینـۀ نمایشنام ‌هنویسـی‪ ،‬داستا ‌ننویسـی و‬ ‫رونـق گرفتنـد و اسـتفاده از زبـان لاتیـن در میـان‬ ‫تاری ‌خنـگاری و جمـ ‌عآوری افسـان ‌هها و فرهن ‌گهـای‬
‫نویسـندگان رواج یافـت‪ .‬پـ ‌سازآن در قـرن شـانزدهم‪،‬‬ ‫قومـی و عامیانـه در میـان نویسـندگان رومانیایـی‬
‫حتـی نقاشـی نیز فعالیت داشـته اسـت‪.‬‬ ‫تر ‌کهـا بـه ایـن سـرزمین حملـه کردنـد و بـرای اولیـن‬
‫بـار ادبیـات ملـی پدیـد آمـد و همچنیـن ترجم ‌ههـای‬ ‫محبوبیـت یافـت‪.‬‬
‫لهستان‬ ‫ارزشـمندی از متـون لاتیـن نوشـته شـد‪ .‬در همیـن‬ ‫ادبیـات قـرن هجدهـم تصویـری از اختنـاق و خرابـی‬
‫زمان‪،‬زبانمجارستانی گسترشیافتوفرهنگلغت‬ ‫جامعـۀتحتسـلطۀحکومـتعثمانـیبـود‪.‬در اواخر‬
‫زبـان لهسـتانی یکـی از زبا ‌نهـای اسـلوا کی اسـت‪.‬‬ ‫ایـنقـرنغز ‌لهـایعاشـقانۀبلنـدبـهسـبکشـاعران‬
‫ادبیاتملیلهستاندر تحولاتسیاسیلهستاندر‬ ‫و دسـتور زبـان مجـاری تدویـن شـد‪.‬‬ ‫یونـانباسـتاننوشـتهشـدوهمچنیـندسـتور زبـان‬
‫دورانمختلـفنقـشمؤثـریایفـا کـردهاسـتوبـرای‬ ‫نیمـۀدومقـرنشـانزدهممختصادبیاتنمایشـیبا‬ ‫رومانیانـیبـهتکامـلرسـید‪.‬در ایـنزمـان کهشـورش‬
‫قر ‌نهابازتابتاریخآشفتۀاین کشوربودهوهمچنین‬ ‫درو ‌نمایـۀهجـواجتماعـیونمایشـنام ‌ههاییونانـی‬ ‫علیـه تر ‌کهـا بـه اوج رسـیده بـود‪ ،‬نهضـت رمانتیـک‬
‫فرهنـگ و هویـت ایـن کشـور را ب ‌هخوبـی حفـظ کـرده‬ ‫ازجملـهالکتـرابـود‪.‬ایـننـوعادبیـاتتـاقـرنهجدهم‬ ‫نیزبهاینسـرزمینرسـیدوبربسـیاریاز نویسـندگان‬
‫اسـت‪ .‬در قـرن دهـم‪ ،‬مسـیحیت دیـن رسـمی کشـور‬ ‫رواجداشـت؛تـاای ‌نکـهعقایـدروشـ ‌نفکریاز غـرببـه‬ ‫تأثیر گذاشـتودر پیآن‪،‬روزنام ‌هها‪،‬نمایشـنام ‌ههاو‬
‫اعلامشـدو کلیسـاهاساختهشـدند؛درهمینزمان‪،‬‬ ‫اینمنطقهرسیدودرنتیجۀآنمتونیبهزبانعامیانه‬
‫زبـان لاتیـن‪ ،‬کـه همـان زبـان کلیسـا بـود‪ ،‬اولیـن آثـار‬ ‫وبادرو ‌نمایۀآموزندهومتعالیپدیدآمد؛اماحکومتی‬ ‫نقدهـای اجتماعـی پدیـد آمدنـد‪.‬‬
‫ادبیـاتلهسـتانراتشـکیلداد‪.‬ایـننوشـت ‌ههااغلـب‬ ‫کـهروشـ ‌نفکریراعامـلانقالبفرانسـهم ‌یدانسـت‪،‬‬ ‫در قـرن بیسـتم‪ ،‬سـب ‌کها و رو ‌شهـای ادبیـات قـرن‬
‫تاریخچهیازندگ ‌ینامۀروحانیونمسیحیبودو کلیسا‬ ‫نوزدهـمادامـهیافـت‪.‬همچنیـننمایشـنامهنویسـان‬
‫فقـط در مـوارد خـاص اجـازه مـ ‌یداد از زبـان مـادری‬ ‫شـروع بـه نوشـتن کمد ‌یهـای اجتماعـی کردنـد‪ .‬از‬
‫دیگـر سـو‪ ،‬تحـولات ادبـی مدرنیسـم‪ ،‬مارکسیسـم و‬
‫اسـتفاده شـود‪.‬‬ ‫سمبولیسماز کشورهایاروپایغربیبهرومانیرسید‬
‫رنسـانسدیرتـراز کشـورهایدیگـربهلهسـتانرسـید؛‬ ‫وموجـدآثـار ارزشـمندیدر ایـنزمینـهشـد‪،‬ازجملـه‬
‫اماباعثپدیدآمدندورانطلاییادبیدر این کشور‬ ‫شـعرهای سـمبلیک و فلسـفی‪ ،‬رما ‌نهـای فـردی و‬
‫شد‪ .‬در این عصر‪ ،‬نسل اول نویسندگان لهستان متأثر‬ ‫نوشـت ‌ههای آوانـگارد‪ .‬امـا بعـداز آن دوران و در میانـۀ‬
‫از اومانیسـم فرانسـه و به زبان لاتین شـروع به نوشـتن‬ ‫سا ‌لهایجنگجهانیاولودوم‪،‬ادبیاترومانیایی‬
‫کردند‪.‬درقرنشـانزدهم‪ ،‬دسـتاوردهاییدرزمینۀنثر‬ ‫مختـصادبیـاتضدجنـگووقایـعتاریخـیآنزمان‬
‫بـهدسـتآمـد؛ب ‌هطور ‌یکـهنثـرادبـیه ‌متـراز بـاشـعر‪،‬‬ ‫بودورما ‌ننویسیرونقبسیاریداشت‪.‬باتمامشدن‬
‫سـرزندهشـدهبـودو گسـترشم ‌ییافـت؛امـازمانـی که‬ ‫جنگوسلطۀشوروی کمونیستبررومانی‪،‬بسیاری‬
‫عصررنسانسبهپایانرسید‪،‬ادبیاتلهستانادبیاتی‬ ‫ازنویسـند ‌هها کشـتهشدندیامجبورشدندبهسبک‬
‫ملیشدهبود کهموقعیتلهستانراب ‌هعنوانقدرتی‬ ‫رئالیسماجتماعیبنویسندواینمسئلهبهرکودادبی‬
‫بـزرگ بـا مرزهایـی پـرت و دورافتـاده و تکامـل طبقـۀ‬ ‫در ایـن دوران انجامیـد‪ .‬بعـد از انقالب در سـال‪،1989‬‬
‫نـحواکعـامدبویـداارایت بـ‌یرهـشاـریاققوتخصـاصدویصـ ًمانرعوکسـیهستمأث ‌ییـکـررزیدـ‪.‬اادینی‬ ‫ادبیـاتآزاددوبـارهاجـازۀانتشـار یافـت‪.‬آثـار خوبـی که‬
‫متأثر از این فضا پدید آمد‪ ،‬در سراسـر اروپا مشـهور شـد‬
‫داشت‪.‬‬ ‫وتـاامـروزهـمایـنروندادامهدارد‪.‬ماتئیویسـنییک‪،‬‬
‫در نیمۀدومقرنهفدهم‪،‬سـبکباروکبهلهسـتان‬ ‫شـاعرونویسـندۀپسـ ‌تمدرنرومانیاییاسـتویکی‬
‫آمـد و شـعرهای بسـیاری بـه ایـن سـبک نوشـته شـد‪.‬‬ ‫از مه ‌مترینآثار اونمایشـنام ‌هایاسـتبانامداسـتان‬
‫باای ‌نحـال‪ ،‬نثـر بـاروک ب ‌هانـدازۀ شـعر آن موفـق نبـود‪.‬‬ ‫خر ‌سهـایپانـدابـهروایـتیـکساکسیفونیسـت که‬
‫بعـدازآن‪ ،‬لهسـتان در دورۀ روشـ ‌نفکری خـود‪ ،‬در‬ ‫دوس ‌تدختریدرفرانکفورتدارد‪.‬ایننمایشنامهبه‬
‫ارتبـاطنزدیـکبـا کشـورهایاروپـایغربـیقـرار گرفت‬ ‫زبا ‌نهایمختلفدنیاترجمهواجراشدهاستویکی‬
‫وایـدۀحفـظفرهنگملیمطرحشـدودرنتیجـۀآن‪،‬‬
‫تئاتـر‪،‬نمایشـنامه‪،‬رمانوفرهنگعامیانـهپدیدآمد‪.‬‬ ‫از آثـار ارزشـمندپسـ ‌تمدرنبهشـمار م ‌یآید‪.‬‬
‫سـپسدرسـال‪1795‬اسـتقلال کشـورازدسـترفتو‬
‫مجارستان‬
‫کشـور لهسـتان تقسـیم شد‪.‬‬
‫دورۀ رمانتیـک در لهسـتان دیرتـر شـروع شـد‪ ،‬امـا‬ ‫هیـچ نوشـتاری از ادبیـات ایـن کشـور در سـا ‌لهای‬
‫طولان ‌یتـر بـود‪ .‬دسـ ‌تمایۀ آثـار ایـن دوره‪ ،‬تـراژدی از‬ ‫نقوخمـستیایسـندرت کدـهسزبـتانینبـسهزبتـاوآنن گچهشـتههساسـتتنتهواامدعبیمـاول ًات‬
‫بـه فرهنـگ و آداب مـردم مجارسـتان مربـوط اسـت‪.‬‬