Page 95 - ماهنامه شماره 18 برای فردا

‫‪95‬‬

‫‪..........................................................................‬‬
‫‪..........................................................................‬‬
‫‪.............................................................................‬‬
‫‪.............................................................................‬‬

‫سـرزمین مـادری مه ‌متریـن دسـ ‌تمایۀ آثـارش بـود‪.‬‬ ‫شـدت یافـت کـه او را نویسـند ‌های ضداسـتالینی‬ ‫هرتا مولر‬
‫از ناخن‪ ،‬غشای مخاطی‬ ‫خطـاب م ‌یکردنـد‪ .‬نوشـت ‌ههای ایـن شـاعر و‬
‫دیپلمـا ِت لهسـتانی از رن ‌جهـای جنـگ جهانـی دوم‬
‫ری ‌هها و کبد و روده و طحال‬ ‫و پیامدهـای پیمـان ورشـو بـر مردمـان کشـورش‬
‫اجزای کدام خان ‌هاند؟ بنای من‪.‬‬ ‫حکایـت م ‌یکند؛ اما آ گاهیـم که ذه ‌نهای ت ‌کصدا‬
‫بـه نغم ‌ههـای آزادی عـادت ندارنـد‪ .‬آنـگاه اسـت کـه‬
‫دیگر چه چیز تازگی دارد؟‬ ‫نـه مردمـان نـزد مسـتبدان ایم ‌نانـد‪ ،‬نـه مسـتبدان‬
‫من دیگر یار دیرین خود نیستم‬ ‫نزد مردمان‪ .‬چون آثار میواش آفت قدرت نامشروع‬
‫دورانـش بـود‪ ،‬اجـازۀ چـاپ آثـارش در لهسـتان بـه او‬
‫گذر زمان مرا دو پاره کرد‬ ‫داده نشد‪ .‬نفی آثار و نگاه آزاد ‌یخواه او در کشورش‬
‫یادگار گذشتگان‪ -‬مقبر ‌هها‪ -‬را برف پوشاند‬

‫حال سوغاتم را بپذیر‪ ،‬من آواره را‬

‫در کجایم‪،‬نم ‌یدانم‬ ‫بـرای مد ‌تزمانـی طولانـی ادامـه داشـت و او را وادار‬ ‫برنـدگان ایـن جایـزۀ ادبـی نویسـندگانی هسـتند کـه‬
‫ایـن شـعر نمونـ ‌های از یأس و ناامیدی ناشـی از فراق‬ ‫کـرد بـه آمریـکا مهاجـرت کنـد‪.‬‬ ‫دیگـر در کشورشـان اجـازۀ فعالیـت نداشـت ‌هاند و بـه‬
‫و غربت در آثار میواش اسـت‪ .‬او این شـعر را در سـال‬ ‫همیـن دلیـل مهاجـرت کرد ‌هانـد‪ .‬بـرای مثـال‪ ،‬در‬
‫‪ 1968‬سـرود و در آن تالش کـرد تـا بیگانگـ ‌یاش‬ ‫بر دیوار‪ ،‬نقاشی‪ ،‬زمستان را روایت م ‌یکند‬ ‫سـال ‪ ،1978‬ایـن جایـزه بـه نویسـند ‌های لهسـتانی‬
‫بـا جامعـۀ آمریـکا را بـا زبانـی پـر از انـدوه و حسـرت بـا‬ ‫انبوهی از مردمان با اسکی روی یخ بازی م ‌یکنند‬ ‫اهـدا شـد کـه در کشـورش بـه او اجـازۀ چـاپ آثـارش‬
‫مخاطبانـش بـه اشـترا ک بگـذارد‪ .‬میـواش‪ ،‬هنـگام‬ ‫دودۀ دودک ‌شها از میان درختان حرکت م ‌یکند‬ ‫داده نم ‌یشـد؛ چیسـوا میـواش تنهـا نویسـندۀ مهـم‬
‫دریافـت جایـزه نوبـل‪ ،‬دوران غربـت را ای ‌نگونـه‬ ‫پرندگان سیاه در آسمان پوشیده از ابر پرواز م ‌یکند‬ ‫مهاجـر در فهرسـت برنـدگان ایـن جایـزه نیسـت؛ امـا‬
‫توصیـف کـرد‪« :‬فاصلـه‪ ،‬روح زیبایی اسـت‪ ».‬درواقع‬ ‫ب ‌یشـک او یکـی از تأثیرگذارتریـن نویسـندگان بلـوک‬
‫دید ‌هشـدن اشـعارش در آن دوره و تالش بـرای‬ ‫در ایـن شـعر‪ ،‬میـل بـه آزادی در اندیشـۀ ایـن شـاعر‬ ‫شرق است که توانسته این جایزه را از آن خود کند‪.‬‬
‫فهماندن شـاعران سـرزمین مادر ‌یاش به مردمانی‬ ‫چـون آرزویـی بـر ذهـن مخاطبانش نقـش م ‌یبندد‪.‬‬ ‫چیسـوا میواش‪ ،‬شـاعر و دیپلمات پرآوازۀ لهستانی‪،‬‬
‫دیگـر کـه مشـوق او بودنـد‪ ،‬امیـد بـه آزادی را دوبـاره‬ ‫نمقهااشـجریتـمیـشوابـهشآامزرلیـهکاسـتدیاـ ِدنهوایرساـنـتی‪.‬ا اسـو درت‬ ‫ایـن شـعر‪،‬‬ ‫از نویسـندگان برنـدۀ نویشـتات اسـت‪ .‬وی در‬
‫در جـان او زنـده کـرد‪ .‬مهاجرتـش بـه آمریـکا بـرای‬ ‫کـه قبـل از‬ ‫طـول تاریـخ فعالیـت ادبـ ‌یاش تالش زیـادی بـرای‬
‫مردمـان آن کشـور چـون نغمـ ‌های تـازه سرود ‌هشـده‬ ‫سـال ‪ 1960‬بـه آمریـکا مهاجـرت کـرد و پـس از چنـد‬ ‫معرفـی شـاعران ه ‌مزبانـش کـرده اسـت‪ .‬او در سـال‬
‫بـود و جایـزۀ نویشـتات ایـن نغمـه را پذیرفـت و آن را‬ ‫سـال فعالیـت و تدریـس در دانشـگا ‌ههای آمریـکا‪،‬‬ ‫‪ 1911‬چشـم بـه جهـان گشـود و اولیـن نگاهـش بـه‬
‫توانسـت جایـزۀ نویشـتات را در سـال‪ 1978‬دریافـت‬ ‫جهـان تصویـری از جنـگ جهانـی اول بـود‪ .‬جوانـی‬
‫تحسـین کـرد‪.‬‬ ‫کنـد‪ .‬ایـن جایـزه درواقـع حاصل فعالی ‌تهـای ادبی‬ ‫میـواش مصـادف بـا اوج تسـلط اسـتالین بـر کشـور او‬
‫چیسـوا میـواش دو سـال بعـد از دریافـت جایـزۀ‬ ‫او و تالش فراوانـش بـرای معرفـی شـاعران لهسـتانی‬ ‫لهسـتان بـود‪ .‬بـر همیـن اسـاس و در همـان زمـان‪،‬‬
‫نویشـتات توانسـت جایـزۀ نوبـل را از آن خـود کنـد‪.‬‬ ‫بـود‪ .‬میـواش تـا فروریـزی دیـوار آهنیـن در آمریـکا‬ ‫عضـو رسـان ‌ههای زیرزمینـی مخالـف اسـتالین‬
‫آ کادمـی نوبـل ایـن جایـزه را بـرای یـک عمـر فعالیـت‬ ‫مانـد‪ .‬در طـول ایـن مـدت انـدوه فـراق و اسـارت‬ ‫شـد و مخالفتـش بـا اسـتالین بـا گـذر زمـان چنـان‬