Page 97 - ماهنامه شماره 18 برای فردا

‫‪97‬‬

‫‪..........................................................................‬‬
‫‪..........................................................................‬‬
‫‪.............................................................................‬‬
‫‪.............................................................................‬‬

‫تانگݡݡویشیطان‬
‫ب ‌همثابۀاثــرهنــری‬

‫فیلم تانگوی شیطان‪1994 -‬‬

‫فرایندمفهو ‌مسازی(‪،)conceptualization‬یعنیبدون‬ ‫مقالاتی کهروی کارهای کراسناهورکایوبلاتار شده‬
‫دیـدن یـا فهـم چیـزی ب ‌همثابـۀ چیـزی‪ .‬کانـت نابغـه‬ ‫مشـکلدارم‪.‬بـهعقیـدۀمـن‪،‬در ایـنبـارهبایـدبیـش‬
‫را دردانـۀ طبیعـت توصیـف م ‌یکنـد کـه ماننـد خـود‬ ‫از همـهوپیـشاز هـرچیـزتکلیـفیـکمسـئلهروشـن‬
‫طبیعـتم ‌یتوانـدخلـق‌کنـد؛خلـقچیـزی کـه گویـی‬ ‫شـود‪ :‬آیـا مـا در اینجـا با یک اثر هنـری و یک پدیدۀ زیبا‬
‫مطابـقبـاقواعـداسـت‪،‬هرچنـدبـدونتوجـهآ گاهانه‬ ‫مواجهیـمیابا کتاب(فیلم)شـب ‌ههنریچرنـدو کند؟‬
‫آبـفرهیآنـ ‌نهـشاچسـیـازختینهمشوـن ‌دهوهاار تسـعریت‪2‬ف‪.‬مهن‌یـرشـازوادیـکـنه کدیاـمدل ًگاابهه‪،‬‬ ‫ب ‌همنظوریافتناینپاسخبایدابتدابهتعریفمناسبی‬ ‫آرش شکری‬
‫ساروی‬
‫از اثـرهنـریوامـرزیبـادسـتیافـت‪.‬‬
‫پیـروی از قواعـد خلـق نشـده اسـت‪ .‬در ایـن تعریـف‪،‬‬ ‫امـر زیبـا در مفهـوم کلاسـیک و متعـارف آن چیـزی‬
‫نتیجـۀ اثـر هنری‪ ،‬تصویـری از آن برای مخاطب اسـت‬ ‫قلمـدادم ‌یشـود کـهتأییدوموافقتعمومـیراطلب‬
‫کـهبـهبیـاندرنخواهـدآمـد‪.‬یکـیازالما ‌نهـایاصلـی‬ ‫م ‌یکنـدوبنابرایـن‪،‬نم ‌یتـوانپرسـید کـهچـرابـرایما‬
‫بـداقرایقـنًااازسـ کیتفویاتـگـریبـایه آ‌ننچتنوینـجـهی‬ ‫کراسـناهورکای‪،‬‬ ‫کتـاب‬ ‫موجبلذتاسـتوهی ‌چگونهسـودیازآننم ‌یتوان‬
‫درم ‌ییابیـم کـه‬ ‫کنیـم‪،‬‬ ‫انتظارداشت؛زیرادرخدمتهی ‌چگونهفایدهوهدفی‬ ‫دربـارۀ کتـاب تانگـوی شـیطان‪ ،‬نوشـتۀ لسـلو‬
‫نیسـت‪ .‬افلاطـون در فایـدروس‪ 1‬امـر زیبـا را چیـزی‬ ‫کزیـرااسدـناینهوورشکـاتهین مشـجداهراسـسـتانت‪.‬یا مصـقـوال ًلااسـتینوماکتایبا‌بلهتــااروی‬
‫برخوردار است‪.‬در مجموعۀاشعار ملال‪ 3‬شارلبودلر‬ ‫توصیفم ‌یکند کهبهشیوۀبسیار آشکار م ‌یدرخشد‬
‫شـعر زیبایـی دربـارۀ بـاران وجـود دارد کـه بـا تصاویـر و‬ ‫و مـا را ب ‌هسـوی خـودش فرام ‌یخوانـد‪ .‬کانـت امـا پـا را‬
‫مفهومبارانوعنکبوتدرتانگویشیطانه ‌مخوانی‬ ‫فراتـر گذاشـتوبـرایاولیـنبـارتجربۀهنـریوزیبایی‬ ‫کتا ‌بهای کراسناهورکای‪ ،‬کهب ‌هحقخالقدنیایبلا‬
‫راب ‌هصـورتیـکپرسـشفلسـفیمسـتقلبیـان کـرد‪.‬‬ ‫تار اسـت‪،‬چندانپرمخاطبنیسـتند‪.‬وقتیشنیدم‬
‫عجیبـی دارد‪:‬‬ ‫ازنظـراوتنهـاچیزهاییبدونقیدوشـرطزیبـاخوانده‬ ‫ترشـجدمهۀاانسـگلیت‪،‬س ویاتقاعنـ ًاگوجـیاشیخـطواردنبم‪.‬رن رداۀسـجتایزشۀمانت‌نبظوـکارر‬
‫آندم کهرشت ‌ههایب ‌یکرانۀباران‬ ‫م ‌یشوند کهموقوفبهمعناوغایتموردنظرانسا ‌نها‬
‫میل ‌ههایزندانیاستپهناور‬ ‫نباشـندویـاامـوریازهنـربشـری کـهدانسـتهوازروی‬
‫وانبوه گنگعنکبوتانپلید‬ ‫عمداز هرگونهتحمیلمعناسرباززنند؛درواقعبدون‬ ‫نداشـتم بعـد از سـا ‌لها ایـن جایـزه را بـه یـک کتـاب‬
‫اکتصابـول ًایبکاـبهرردرس ‌یحـهوازۀو‬ ‫درس ‌توحسـابی بدهنـد‪ .‬آ ‌نهـم‬
‫براعماقمغزماتارم ‌یتنند‬ ‫ادبیاتاقلیتجایم ‌یگیرد‪.‬من‬

‫‪1. phaedrus,25od.cf.truth and method,pp 9-437.Ed‬‬
‫‪2. kant,critique of judgment,sec.49,pp 126.Ed‬‬

‫‪ .3‬شارل ﺑودلر‪ ،‬ﮔﻞهای رنﺞ‪ .‬ﮔﺰﯾﺪه اشﻌار‪ .‬ﺑرﮔردان‪ :‬مﺤﻤﺪرﺿا ﭘارﺳاﯾار‪ .‬تﻬران‪ :‬انﺘﺸارات هرمﺲ‪ ،‬چاپ ﺳوم‪ ،‬ﺳال ‪ ،1391‬ﺻﺺ ‪.12-8‬‬