Page 98 - ماهنامه شماره 18 برای فردا

‫‪ 98‬شمار ٔههجدهـم | مهݠـرمــاه‪1396‬‬

‫‪....................................................................................................‬‬
‫‪.....................................................................................................‬‬
‫‪.....................................................................................................‬‬

‫نوامقاعـ‌دافیکوانجـ‌یهدـاکیفصیرتفــ ًایبـدهر د‌کرشبـدسـنتیهاسخــورتدوانیـ انسـشـتک‪.‬ل‬ ‫بلاتار(یابهعبارتی کراسناهورکای)در کنارتارکوفسکی‬
‫و کوروسـاوادر زمـرۀ کارگردانانـیقـرار م ‌یگیـرد کهبـاران‬
‫از مفاهیمـی کـه نقـش بسـزایی در زیبای ‌یشناسـی‬ ‫در آثارشـاننقـشسـاختاریدارد‪.‬هرچنـداینبارانی‬
‫دارد مفهـوم بـازی اسـت‪ .‬گادامـر الگـوی ب ‌ینظیـری‬ ‫کـهاز«نفریـن»بـهبعـددرآثـار کراسـناهورکاییوب ‌هتبع‬
‫بـرای اشـاره به نحوۀ هسـتی اثر هنـری ازطریق مفهوم‬ ‫آنبالتـار ثبـتشـدهاسـت‪،‬بـااید ‌ههـایتارکوفسـکی‬
‫بـازی ارائـه داده اسـت‪ .2‬براسـاس ایـن الگـو بازیگـران‬ ‫که دارای نوعی اندیشۀ متعالی و مذهبی برای نجات‬
‫سـوژ ‌ههای بـازی نیسـتند‪ ،‬بلکـه بـازی تنهـا ازطریـق‬ ‫انسانیتاستمغایرتدارد‪.‬بارا ‌نهایبلاتار کثیفو‬
‫بنیـاد‬ ‫ب(ا‪e‬ز‪t‬ی‪a‬گ‪r‬ـ‪t‬ر‪s‬ا‪b‬ن‪u‬ب‪s‬ـ)هنـنمدااریـد‪ .‬اشیـدرنمص‌یآریـفـ ًاد‪.‬بـازجنبیـ اسـش بـاتز کـی‪،‬ه‬ ‫گ ‌لآلودباقیم ‌یمانند‪.‬بهفراترازاینرفتنخو ‌شبین‬
‫بـازی‬ ‫ننمـیموارسـدگتیمشد‪.‬اریمکـتـینابسـابطادجاحمذـایبۀیـداریـکتتنباابراحبـبنلواثتباوعرن‪،‬ـزض ًگاماژااهنکبلـکعرایندکسشـویردیرـیددًنرا‬
‫م ‌یشـود؛اینکـهآیـاسـوژ ‌هایوجـوددارد کـهآنرابـازی‬
‫کنـدیـانـهب ‌یربطاسـت‪.‬اثرهنریآنچیزیاسـت که‬
‫بـهشـیو ‌هایتکرارنشـدنیظهـور یافتـهاسـتوخـودرا‬ ‫مخالفـم؛ زیـرا آنچـه اثـر هنـری بـدان ارجـاع م ‌یدهـد‪،‬‬
‫در وجهـی منحصرب ‌هفـرد متجلـی م ‌یکنـد‪ .‬از دیـدگاه‬ ‫ب ‌هطوربالفعلآنجاست‪.‬درواقع‪،‬م ‌یتوان گفت کهاثر‬
‫گادامـربرچسـباثـرهنـریبـرچیـزیزدهم ‌یشـود کـه‬ ‫هنری‪-‬آ ‌نچنا ‌نکهتانگویشیطاننیزهست‪-‬دال‬
‫بـازیشـود‪.‬آنچـهدر بـازیهنرموردنظراسـتجهانی‬ ‫بـرفزونـیوسرشـاریدر وجـوداسـت‪.‬بـارانب ‌هعنـوان‬
‫رؤیایـینیسـت کهبتوانیـمخودمـانرافراموش کنیم‬ ‫زیبایـی طبیعـی‪ ،‬ه ‌مجهـت بـا نظـر هـگل‪ ،‬بازتابـی از‬
‫کراسـناهورکای در عهـد عتیـق رخ داده و در ذات‬ ‫بلکـهب ‌هعکـس‪،‬بـازیهنـرآیین ‌هایاسـت کـهدر خلل‬ ‫زیباییهنریاستتاجایی کهمخاطبیادم ‌یگیرد‬
‫و صـورت داسـتان نمـود پیـدا کـرده اسـت‪ .‬از دیـد‬ ‫آکـیـهدعوممـادتـدًارآغینرتمنصتویظـرر وی‬ ‫سـد ‌ههاپیوسـتهازنـوپدید‬ ‫چگونـه بـا راهنمایـی دیـدگان هنرمنـد و اثـر او‪،‬‬
‫نویسـنده‪ ،‬داسـتا ‌نها انتظاراتـی بودنـد کـه دروغیـن‬ ‫از خودمـان برگیریـم‬ ‫زیبایی‬
‫بودنشـانآشـکارشـدهاسـت؛انتظـاربـرای کسـانی که‬ ‫نامتعـارف اسـت‪ .‬اینکـه چـه بود ‌هایـم‪،‬‬ ‫را ادرا ک کنـد‪ .1‬حتـی در بررسـی‬
‫نخواهندآمدوب ‌هجایآ ‌نهامسیحایدروغینظهور‬ ‫چـه م ‌یتوانیـم باشـیم و بـه چـه‬ ‫بـاران در ایـن کتـاب م ‌یبینیـم‬
‫خواهد کرد‪.‬پسم ‌یتوان گفتتانگویشیطانبازی‬ ‫چیـزی مشـغول هسـتیم‪.3‬‬ ‫کـه کیفیـت ادرا ‌کشـده از‬
‫کلاشـان و سـاد ‌هلوحان اسـت‪ .‬وعـدۀ کمونیسـم تنهـا‬ ‫ا گعرتماچنـدگتهًاوکدارایسسـتشانیا ‌نطهگاوررینکزانرادذی‪،‬ات ًموابر‌یاوتالیوتاـاترن‬ ‫اثـر هنـری ب ‌ههی ‌چوجـه‬
‫یکیاز ایندرو ‌غهاست کهم ‌یشوداز کتاببرداشت‬ ‫قاب ‌لبازگویـی در دایـرۀ‬
‫کـرد‪ .‬البتـه بـاز هـم بایـد اینجـا تذکـری جـدی بدهـم؛‬ ‫کلماتذکرشدهنبوده‬
‫هرچنـد خرد ‌هنمادهـا و غرغرهـای ضدکمونیسـتی‬ ‫یـک وعـده و کلا ‌هبـرداری‬ ‫اسـت؛ پـس ایـن چـه‬
‫در کتـاب دیـده م ‌یشـوند‪ ،‬غـرق شـدن در پـس ایـن‬ ‫دانسـت‪ .‬گویـیاینجـانوعـی‬ ‫اصرار غلط و نابجایی‬
‫انبـیـهشـتاننکص‌هتـوهایـاربـبکابز ‌شهـهـعینمدوباـنهنریدوِاربـبکاسطثـارتنههسـنارخنـویریودویـمنژاحهاسـصـسـوت‪.‬لترااوزدببدزقرییگقـدًیرا‬ ‫تقابـل بـا اتمـام فصـل‬ ‫کبـهربایـافدشـصارف ًیا‬ ‫اسـت‬
‫ایـنهمـانچیـزیاسـت کـههـراثـرهنـریراجاودانـه‬ ‫داستا ‌نسـرایی برقـرار‬ ‫چیـزی‬
‫م ‌یکند‪.‬در اینبارهشایدزیر ‌کترینمخاطب کتاب‪،‬‬ ‫شـده کـه ب ‌هزعـم‬ ‫درک شـود؟ اثر‬
‫بالتـار بـودهاسـت؛ کافـیاسـتبـهصحنـهسـخنرانی‬ ‫هنری‬
‫ایرمیاشدر مراسـمختماشـتیکهتوجه کرد؛آنجا که‬
‫دوربیـنفـرایسـخنانی کـهاز دهـانایرمیـاشخـارج‬
‫م ‌یشـود‪،‬ب ‌یوقفهحال ‌تهایچهـرۀاوراهنـگامادای‬
‫ایـن کلمـات غر ‌ضورزانـه و دروغیـن ثبـت م ‌یکنـد‪.‬‬
‫درواقـع‪ ،‬بال تـار در تصویربـرداری‪ ،‬مخاطـب را بیـش از‬
‫هرچیزباتصاویروعینموقعی ‌تهاییروب ‌هروم ‌یکند‬
‫کهشـخصی ‌تهاباآنمواج ‌هاند؛زیرابهارزشهنریو‬
‫آنچهباعثاین کیفیتشدهاست‪،‬بیشاز نویسنده‬
‫آشناسـت‪.‬نبایـدفرامـوش کـرد کههرمنوتیکوظیفۀ‬
‫تأوی ‌لگررانسـبتبهاثرهنری‪،‬درکنا گفت ‌ههاونیمۀ‬

‫‪1. Hegel,Aesthetics,pp 2-1‬‬
‫‪2. Gadamer,Hans-George, (2004)truth and‬‬
‫‪method,trans. And translation revised by Joel‬‬
‫‪weinsheirmer and Donald G.marshall. london and‬‬
‫‪newyork,continuum,pp.110-102.‬‬
‫‪3. Gadamer,Hans-George,1973,the relevance‬‬
‫‪of the beautiful and other essaye,trans.by Nicholas‬‬
‫‪walker,ed.and with an introduction by Robert‬‬
‫‪bernasconi,Cambridge,Cambridge university press,first‬‬
‫‪published.‬‬

‫لسلوﮐراﺳﻨاهورﮐاﯾﻰ‪.‬نوﯾسﻨﺪه‬