Page 88 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต

88

2.2 การจ่ายค่าทดแทนการใช้ประโยชน์ในทรัพย์สิน กล่าวคือ เจ้าของทรัพย์สินย่อมม ี
อำนาจกรรมสิทธิ์ตามมาตรา 1336 แต่หากเจ้าของทรัพย์สินนั้นเป็นเจ้าของที่ดินแล้ว เจ้าของที่ดินมี

ี
อำนาจแห่งแดนกรรมสิทธิ์ตามมาตรา 1335 อกด้วย แม้กรรมสิทธิ์จะเป็นทรัพยสิทธิที่เด็ดขาดและมี
อำนาจมากที่สุด แต่การใช้กรรมสิทธิ์ก็ต้องอยู่ภายใต้ข้อจำกัดแห่งกฎหมาย ตามหลักการใช้สิทธิของ

ตนจะต้องไม่ทำให้เสียหายแก่ผู้อน ซึ่งบทบัญญัติแห่งกฎหมายมาตรา 1335 และมาตรา 1336 มี
ื่
ข้อความกล่าวไว้ว่า “ภายในบังคับแห่งบทบัญญัติในประมวลกฎหมายนี้หรือกฎหมายอน”และ
ื่
ข้อความ “ภายในบังคับแห่งกฎหมาย” แสดงให้เห็นว่าการใช้สิทธิตามกฎหมายนี้ย่อมถูกจำกัดการใช้

สิทธิได้แต่อย่างไรก็ตามเจ้าของที่ดินก็มีสิทธิที่จะได้รับค่าทดแทนจากการใช้ประโยชน์ในที่ดิน ดังเช่น

กรณีต่อไปนี้

2.2.1 การปลูกสร้างรุกล้ำ ตามมาตรา 1312 การสร้างโรงเรือนรุกล้ำเข้าไปใน

ที่ดินของผู้อื่นโดยสุจริต บุคคลผู้สร้างเป็นเจ้าของโรงเรือนที่สร้างขึ้น แต่ต้องเสียเงินให้แก่เจ้าของที่ดิน

ื่
เป็นค่าใช้ที่ดินนั้น การเสียเงินนี้จึงเป็นค่าใช้ที่ดินเพอเป็นค่าตอบแทนในการที่ตนได้ใช้ที่ดินของผู้อน
ื่
เช่นเดียวกับค่าเช่าที่ดิน และฝ่ายผู้สร้างรุกล้ำโดยสุจริตต้องเสียเงินตอบแทนเป็นค่าใช้ที่ดินนั้นตราบ

เท่าที่ส่วนรุกล้ำนั้นตั้งอยู่ (ประมูล สุวรรณศร. 2537 : 139-140)

2.2.2 สิทธิในการเดินผ่านทางจำเป็น ตามมาตรา 1349 ให้สิทธิเจ้าของที่ดินที่ไม่

ื่
มีทางออกสู่ทางสาธารณะสามารถที่จะใช้สิทธิผ่านที่ดินผู้อนได้ จึงแสดงให้เห็นว่าแดนกรรมสิทธิ์ของ
เจ้าของที่ดินสามารถกาวไปถึงที่ดินแปลงอนๆ จนถึงทางสาธารณะได้ ซึ่งสิทธิผ่านโดยทางจำเป็นนี้ผู้มี
้
ื่
สิทธิจะต้องเสียค่าตอบแทนให้เจ้าของที่ดินที่ถกผ่าน เหมือนเป็นค่าเช่าเนื้อที่ดินบริเวณนั้นทำทางผ่าน
ู
ไปนั่นเอง แต่การเช่านี้เป็นไปด้วยอำนาจกฎหมายบังคับ (ประมูล สุวรรณศร. 2537 : 201)

้
2.2.3 การได้รับประโยชน์จากท่อน้ำ ท่อระบายน้ำ สายไฟฟา ตามมาตรา 1352
ื่
้
หากเจ้าของที่ดินได้รับค่าทดแทนตามสมควรแล้ว ต้องยอมให้ผู้อนวางท่อน้ำ ท่อระบายน้ำ สายไฟฟา
หรือสิ่งอนซึ่งคล้ายกันผ่านที่ดินของตน เพอประโยชน์แก่ที่ดินติดต่อ ซึ่งถ้าไม่ยอมให้ผ่านก็ไม่มีทางจะ
ื่
ื่
วางได้หรือถ้าจะวางได้ ก็จะต้องใช้เงินจำนวนมากเกินสมควร แต่เจ้าของที่ดินอาจให้ยกเอาประโยชน์

ของตนขึ้นพิจารณาด้วย